Thị trường cho vay ngang hàng tại Việt Nam
Cho vay ngang hàng (P2P Lending) đã phát triển trên toàn cầu nói chung và tại Việt Nam nói riêng như một phương thức tiếp cận vốn mới và mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
Theo dự đoán của công ty nghiên cứu thanh toán thị trường Transparency Market Research, quy mô thị trường P2P Lending toàn cầu có thể đạt gần 900 tỷ USD vào năm 2024, với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 20%/năm. Tại Việt Nam, P2P Lending cũng đang phát triển mạnh với 40 trong tổng số 100 công ty công nghệ tài chính (Fintech) đang hoạt động có dịch vụ này.
Tuy nhiên, thị trường này tại Việt Nam còn tiềm ẩn rủi ro khi chưa có hành lang pháp lý, thông tin thiếu minh bạch. Bài viết sẽ tìm hiểu về P2P Lending, kinh nghiệm quản lý P2P Lending trên thế giới, thực trạng về P2P Lending tại Việt Nam và đưa ra giải pháp giúp phát triển thị trường P2P Lending trở thành một lựa chọn cho các DNNVV tiếp cận vốn trong thời gian tới.
Tìm hiểu về P2P Lending
Năm 2005, nền tảng P2P Lending đầu tiên trên thế giới, ZOPA, được ra mắt tại Anh. Rất nhanh sau đó, các nền tảng tương tự đã xuất hiện tại Trung Quốc, Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Tìm hiểu về P2P Lending và lợi ích của chúng
P2P Lending là mô hình kinh doanh sử dụng nền tảng công nghệ để kết nối trực tiếp nhà đầu tư (bên cho vay) với cá nhân hay doanh nghiệp muốn vay (bên vay). Dựa trên các nền tảng công nghệ của công ty P2P Lending, thông tin của những người đi vay được thu thập, thẩm định, sàng lọc và gửi đến các chủ thể cho vay để lựa chọn các yêu cầu tài trợ khả thi và quyết định đầu tư trên cơ sở chấp thuận của cả hai bên.
Điều này cho phép các bên vay và cho vay tiếp cận và giao dịch với nhau một cách nhanh chóng, hiệu quả và tiện lợi hơn so với các phương thức truyền thống như vay từ ngân hàng hay các tổ chức tài chính. Mô hình P2P Lending đã nhanh chóng trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như cá nhân để tiếp cận nguồn vốn.
Những ưu điểm chính của P2P Lending
Lợi ích thứ nhất, bên vay sẽ được nhiều lợi ích khi tham gia vào mô hình P2P Lending
(i) Tiếp cận được nguồn vốn trực tiếp, đặc biệt là với các món vay nhỏ, ngắn hạn của các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) – nhóm khách hàng thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn chính thức từ các tổ chức tài chính truyền thống.
(ii) Đáp ứng nhu cầu vay vốn nhanh hơn do thủ tục, quy trình vay vốn thông qua các nền tảng P2P Lending thường đơn giản hơn so với các phương thức vay truyền thống.
(iii) Phí và lãi suất có thể thấp hơn so với vay tiêu dùng thông thường qua các trung gian tài chính. Điều này là do các nền tảng P2P Lending có thể tiếp cận trực tiếp giữa bên vay và bên cho vay, sử dụng công nghệ và dữ liệu lớn (Big data) để tiết kiệm chi phí trung gian.
(iv) Bên vay sẽ có thêm lựa chọn về kênh huy động vốn thay vì chỉ có thể tiếp cận các kênh truyền thống như vay ngân hàng hoặc tín dụng tiêu dùng.
Lợi ích thứ hai, đối với nhà đầu tư (bên cho vay)
(i) Cung cấp một kênh đầu tư mới, góp phần đa dạng hóa danh mục đầu tư của nhà đầu tư. Các nhà đầu tư có thể tham gia vào việc cho vay trực tiếp đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa thông qua các nền tảng P2P Lending, mở rộng các lựa chọn đầu tư ngoài những kênh truyền thống như gửi tiết kiệm, đầu tư trái phiếu, cổ phiếu, v.v.
(ii) Lợi tức thu được từ việc cho vay thông qua các nền tảng P2P Lending thường khá hấp dẫn, cao hơn so với các kênh đầu tư truyền thống như gửi tiết kiệm hoặc đầu tư trái phiếu. Điều này là do các nền tảng P2P Lending có thể tiếp cận trực tiếp với các bên vay, đánh giá rủi ro và xác định mức lãi suất phù hợp.
Như vậy, mô hình P2P Lending mang lại nhiều lợi ích cho cả bên vay và bên cho vay, góp phần thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như mở rộng các lựa chọn đầu tư cho các nhà đầu tư.
Lợi ích thứ ba, đối với các công ty hoạt động trong lĩnh vực P2P Lending
(i) Đây là một lĩnh vực hoạt động mới, giúp công ty khai thác và phát huy tối đa các nền tảng công nghệ đã có. Các công ty P2P Lending có thể xây dựng và vận hành các nền tảng trực tuyến để kết nối trực tiếp giữa bên vay và bên cho vay, tận dụng các công nghệ hiện đại như big data, AI, machine learning để đánh giá rủi ro và quản lý các khoản vay.
Lợi ích mà vay ngang hàng mang lại
(ii) Mô hình P2P Lending mang lại nguồn thu ổn định và khả năng đa dạng hóa hoạt động kinh doanh cho các công ty. Họ có thể thu phí dịch vụ từ các giao dịch vay mượn, kiếm lãi từ việc cung cấp vốn, hoặc cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng khác trên nền tảng của mình.
(iii) Sự phát triển của P2P Lending còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới cho nhân viên, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ, phân tích dữ liệu, quản lý rủi ro, chăm sóc khách hàng, v.v. Công ty có thể thu hút và tuyển dụng các chuyên gia tài năng để thúc đẩy sự tăng trưởng của mô hình kinh doanh này.
Như vậy, mô hình P2P Lending là một lĩnh vực đầy tiềm năng, mang lại nhiều lợi ích về tài chính, công nghệ và nhân sự cho các công ty hoạt động trong lĩnh vực này.
Lợi ích thứ tư, mô hình P2P Lending giúp tăng khả năng tiếp cận vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV
Đây là các đối tượng thường gặp khó khăn khi huy động vốn từ các kênh truyền thống như vay vốn ngân hàng, phát hành cổ phiếu và trái phiếu trên thị trường vốn.
Nguyên nhân chủ yếu là do các DNNVV thường có năng lực tài chính yếu, chưa xây dựng được kế hoạch kinh doanh dài hạn, nhu cầu vốn vay nhỏ và ngắn hạn, dễ bị ảnh hưởng bởi các đối tác, thiếu tài sản đảm bảo… Các yếu tố này khiến họ không đáp ứng được các tiêu chí và điều kiện vay vốn từ ngân hàng truyền thống.
Mô hình P2P Lending đã giải quyết được những hạn chế này. Trên các nền tảng P2P, các DNNVV có thể tiếp cận nguồn vốn linh hoạt, với quy trình đánh giá rủi ro dựa trên các tiêu chí khác như hồ sơ tín dụng, doanh thu, mô hình kinh doanh… Đối tượng vay không cần phải đảm bảo tài sản.
Hơn nữa, mục đích loại hình cho vay này thường tập trung vào các món vay nhỏ như mua nhà, ô tô, tái cho vay thẻ tín dụng, cho vay tiêu dùng, cho vay doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, cho vay khởi nghiệp… Đây chính là những nhu cầu thiết yếu mà DNNVV đang cần nhưng không dễ dàng tiếp cận được từ các kênh vay truyền thống.
Nhờ đó, mô hình P2P Lending đã mở ra nhiều cơ hội mới cho DNNVV tiếp cận và huy động vốn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nhóm đối tượng này.
Lợi ích chung
Mô hình P2P Lending đã và đang mang lại những lợi ích đáng kể cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) – một nhóm đối tượng vốn khó tiếp cận các nguồn vốn truyền thống như vay ngân hàng, phát hành cổ phiếu/trái phiếu. Những ưu điểm nổi bật bao gồm tạo cơ hội tiếp cận vốn mới, đáp ứng nhu cầu vay vốn linh hoạt, nhanh chóng và theo quy mô nhỏ lẻ của DNNVV, giúp họ tập trung phát triển kinh doanh thay vì phải dành nhiều thời gian và chi phí cho việc huy động vốn truyền thống. Với những lợi ích trên, mô hình P2P Lending đã trở thành một phương thức tài trợ ngày càng quan trọng, góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của các DNNVV – động lực quan trọng của nền kinh tế.
About The Author
