Một bước tiến mới trong lĩnh vực tài chính, Ngân hàng Nhà nước vừa chính thức mở ra cơ hội thử nghiệm cho mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending) thông qua việc ban hành Dự thảo Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Cùng chúng tôi tìm hiểu thêm về thông tin mô hình vay ngang hàng ở bài viết này nhé!
Vay ngang hàng là gì?
Vay ngang hàng hay còn gọi là P2P Lending là một hình thức cho vay trực tuyến, kết nối trực tiếp giữa người có nhu cầu vay vốn (người vay) và người có tiền nhàn rỗi muốn đầu tư (người cho vay) thông qua một nền tảng công nghệ. Nói cách khác, không cần thông qua các tổ chức tài chính trung gian như ngân hàng, bạn có thể trực tiếp cho vay hoặc vay tiền từ những người khác.
Xu hướng phát triển fintech tại việt nam
Sự tham gia của công ty công nghệ
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chỉ ra rằng tại Việt Nam, xu hướng phát triển Fintech đang trở nên rõ rệt thông qua sự gia nhập của các công ty khởi nghiệp công nghệ và các tổ chức không phải ngân hàng (non-banks). Những đơn vị này có thế mạnh về công nghệ và đang tham gia vào nhiều lĩnh vực trong ngành ngân hàng – tài chính. Các công ty Fintech này phát triển các giải pháp hỗ trợ cho hoạt động ngân hàng mà không cung cấp dịch vụ trực tiếp tới người dùng cuối (end-users), hoặc cũng có thể cung ứng những giải pháp mới một cách độc lập.
Sự bùng nổ và mở rộng nhanh chóng của Fintech đã khiến cho các cơ quan quản lý tài chính và tiền tệ tại nhiều quốc gia phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức trong công tác quản lý và giám sát. Những vấn đề như nguy cơ rửa tiền và tài trợ cho khủng bố (AML/CFT), đảm bảo an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân của người dùng, cũng như quyền lợi của người tiêu dùng và nhà đầu tư trở thành những mối quan tâm lớn.
NHNN vừa công bố Dự thảo Nghị định quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Trong đó bao gồm cả lĩnh vực cho vay ngang hàng
Những thách thức trong quản lý nhà nước
Tương tự như nhiều cơ quan quản lý khác trên toàn cầu, NHNN và các cơ quan liên quan tại Việt Nam cũng đang đối diện với những thách thức mới trong việc thực thi quản lý nhà nước. Sự xuất hiện của các công ty Fintech cung ứng hoặc hợp tác cung ứng dịch vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau như thanh toán, cho vay ngang hàng (P2P Lending), và chấm điểm tín dụng đã tạo ra những yêu cầu mới cho chính sách quản lý.
Để ứng phó với tình hình này, Ngân hàng Nhà nước đã công bố Dự thảo Nghị định quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Theo đó, các giải pháp Fintech trong ngành ngân hàng sẽ được phép thử nghiệm trong các lĩnh vực như chấm điểm tín dụng, chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API), và cho vay ngang hàng (P2P Lending).
Cơ chế này không chỉ giúp các công ty Fintech có cơ hội thử nghiệm và phát triển sản phẩm mà còn tạo điều kiện cho cơ quan quản lý có thể giám sát và điều chỉnh kịp thời, nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và đảm bảo tính an toàn cho hệ thống tài chính quốc gia.
Cơ chế thử nghiệm mô hình cho vay ngang hàng tại việt nam
Sự thay đổi trong dự thảo nghị định về mô hình cho vay ngang hang
Dự thảo lần này đã tinh giản còn 3 giải pháp so với 6 giải pháp trong các phiên bản trước đó, phản ánh sự điều chỉnh cần thiết dựa trên thực tiễn. Thời gian thử nghiệm cho các giải pháp này tối đa là 2 năm, tùy thuộc vào từng lĩnh vực cụ thể và loại hình giải pháp, kể từ thời điểm Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp Giấy chứng nhận cho phép tham gia Cơ chế thử nghiệm. Nhìn chung, ngân hàng Nhà nước có quyền điều chỉnh thời gian thử nghiệm dựa trên tình hình thực tế và yêu cầu của thị trường, nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn trong hoạt động cho vay.
Vấn đề rủi ro trong mô hình cho vay ngang hàng
Trong lĩnh vực cho vay ngang hàng (P2P Lending), NHNN đã chỉ ra rằng gần đây, một số công ty lợi dụng mô hình này để trục lợi. Họ đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, thực hiện các hành vi lừa đảo, quảng cáo sai sự thật, và hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất hấp dẫn để chiếm đoạt tiền vốn của những nhà đầu tư nhẹ dạ.
Một số công ty còn tạo ra những điều kiện vay “ưu đãi” nhưng thực tế lại áp dụng mức lãi suất rất cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người vay. Việc này không chỉ làm mất niềm tin vào mô hình cho vay ngang hàng mà còn gây ra khó khăn tài chính cho nhiều hộ gia đình.
Ngoài ra, các thỏa thuận đầu tư trong mô hình P2P Lending thường thiếu sự rõ ràng, minh bạch. Điều này dẫn đến việc không có các ràng buộc pháp lý chặt chẽ, không có cơ chế giám sát và hậu kiểm đối với việc sử dụng và quản lý vốn vay của người đi vay. Những thiếu sót này có thể dẫn đến tranh chấp và khiếu kiện giữa các bên liên quan, tạo ra sự bất ổn cho cả người cho vay và người vay.
Xây dựng môi trường kiểm soát và bảo vệ khách hàng
Nhằm cải thiện tình hình này, ngân hàng Nhà nước đã xây dựng dự thảo để tạo lập môi trường thử nghiệm có kiểm soát. Mục tiêu chính là đánh giá rủi ro, hạn chế các rủi ro có thể xảy ra cho khách hàng, đồng thời xây dựng và hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến hoạt động cho vay ngang hàng.
Đánh giá các rủi ro bảo vệ khách hàng
Cơ chế thử nghiệm này không chỉ giúp các công ty Fintech có cơ hội phát triển sản phẩm trong một khung pháp lý rõ ràng mà còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Việc thiết lập các tiêu chí rõ ràng cho các bên tham gia sẽ giúp nâng cao tính minh bạch, từ đó giảm thiểu khả năng xảy ra lừa đảo và tranh chấp.
Ngân hàng Nhà nước cam kết sẽ theo dõi sát sao các hoạt động trong lĩnh vực P2P Lending, nhằm đảm bảo rằng người vay và người cho vay đều được bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời, cơ quan này cũng sẽ xem xét và điều chỉnh các quy định liên quan để phù hợp với tình hình thực tế và xu hướng phát triển của thị trường tài chính.
Việc này không chỉ tạo ra một môi trường an toàn cho người tiêu dùng mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của mô hình cho vay ngang hàng tại Việt Nam.
Tóm lại, sự phát triển của mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending) tại Việt Nam mang lại nhiều cơ hội, nhưng cũng đi kèm với không ít thách thức. Việc NHNN ban hành dự thảo nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát là một bước đi quan trọng nhằm định hình môi trường hoạt động của các công ty Fintech. Bằng cách giảm số lượng giải pháp thử nghiệm và quy định thời gian cụ thể, NHNN không chỉ tạo điều kiện cho các công ty phát triển mà còn bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Các thách thức mà mô hình P2P Lending đang đối mặt, như lừa đảo và thiếu minh bạch, cần được giải quyết một cách kịp thời và hiệu quả. Dự thảo nghị định sẽ giúp nâng cao tính minh bạch trong các thỏa thuận đầu tư, đảm bảo rằng các bên tham gia đều có quyền lợi và nghĩa vụ rõ ràng. Đồng thời, cơ chế giám sát và hậu kiểm sẽ được thiết lập để bảo vệ người vay khỏi những rủi ro không đáng có.
Việc xây dựng một khung pháp lý chặt chẽ cho mô hình P2P Lending không chỉ giúp cải thiện niềm tin của người tiêu dùng mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành tài chính. Qua đó, Việt Nam có thể trở thành một thị trường Fintech năng động và an toàn, đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng và doanh nghiệp trong kỷ nguyên số.
About The Author
