Đại dịch COVID-19 đã giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế Việt Nam, và ngành tài chính tiêu dùng cũng không nằm ngoài vòng xoáy. Hàng loạt các công ty tài chính đối mặt với thách thức chưa từng có khi doanh thu sụt giảm, nợ xấu tăng cao, và triển vọng tương lai trở nên mờ mịt.
Các công ty tài chính sa sút vì dịch bệnh
Trong 2 năm trở lại đây, nền kinh tế Việt Nam đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19. Nhiều người lao động đã phải mất việc làm hoặc giảm thu nhập đáng kể, dẫn đến nhiều khó khăn cho các công ty tài chính hoạt động trong bối cảnh này.
Đặc biệt, vào quý 3 năm 2021, làn sóng COVID-19 thứ 4 bùng phát tại Việt Nam, buộc nhiều tỉnh, thành phố phải thực hiện giãn cách xã hội kéo dài. Kết quả kinh doanh của các công ty tài chính trong thời gian này đã sụt giảm rõ rệt.
Tình hình kinh tế khó khăn, với nhiều người mất việc và giảm thu nhập, đã tác động tiêu cực đến hoạt động của các công ty tài chính trong 2 năm qua. Đợt bùng phát dịch bệnh lớn vào quý 3/2021 càng làm trầm trọng thêm tình hình, buộc nhiều địa phương phải áp dụng các biện pháp giãn cách kéo dài, khiến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp này sụt giảm rõ rệt.
Nợ xấu tăng, lợi nhuận giảm: Tài chính tiêu dùng lao đao
Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, các công ty tài chính tiêu dùng tại Việt Nam cũng không tránh khỏi những tác động tiêu cực.
Ví dụ, tại HD Saison, dư nợ cho vay đến cuối tháng 9/2021 là 12.305 tỷ đồng, giảm hơn 2.000 tỷ đồng so với quý 3. Đồng thời, tỷ lệ nợ xấu cũng tăng lên, từ mức ổn định 5,8% trong 2 quý đầu năm, đến cuối quý 3 đã tăng lên 7,4%.
Còn tại M Credit, mặc dù 9 tháng đầu năm ghi nhận doanh thu tăng 13% so với cùng kỳ, đạt 3.190 tỷ đồng, và lợi nhuận trước thuế tăng tới 105%, đạt 432 tỷ đồng. Tuy nhiên, riêng trong quý 3/2021, doanh thu của M Credit chỉ đạt 1.022 tỷ đồng, và lợi nhuận trước thuế giảm mạnh so với 2 quý trước đó, chỉ còn 86 tỷ đồng.
Như vậy, dù có sự khác biệt về kết quả kinh doanh giữa các công ty tài chính tiêu dùng, nhưng đều phải đối mặt với những thách thức do đại dịch COVID-19 gây ra, thể hiện qua sự sụt giảm doanh thu, lợi nhuận, và gia tăng nợ xấu trong thời gian gần đây.
Thông tin chi tiết về hoạt động của các công ty tài chính
Tại Hội nghị sơ kết hoạt động 9 tháng đầu năm, các công ty tài chính thành viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã báo cáo về tình hình hoạt động kinh doanh trong thời gian qua.
Người tiêu dùng đối mặt với nhiều khoảng nợ xấu tại các ngân hàng
Về quy mô tín dụng, tổng dư nợ tín dụng của các hội viên đạt khoảng 150.000 tỷ đồng, gần như không tăng trưởng so với cuối năm 2020. Điều này cho thấy các công ty tài chính đã rất thận trọng trong việc mở rộng hoạt động cho vay trong bối cảnh kinh tế vẫn đối mặt với nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Đáng lưu ý, tỷ lệ nợ xấu bình quân của các công ty tài chính này đã tăng lên mức 9-10%, trong khi tỷ lệ này chỉ ở mức khoảng 6% vào thời điểm cuối năm 2020. Dự kiến, tỷ lệ nợ xấu sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới khi các gói hỗ trợ tín dụng do ảnh hưởng của đại dịch dần kết thúc.
Các đại biểu tham dự Hội nghị đều nhấn mạnh, trong bối cảnh dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, các công ty tài chính cần tập trung gia tăng chất lượng tín dụng, nâng cao năng lực quản trị rủi ro để ứng phó với những thách thức sắp tới. Đồng thời, cần tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp tái cơ cấu, tái định vị hoạt động kinh doanh nhằm thích ứng với “trạng thái bình thường mới” sau đại dịch.
Tác động của dịch covid-19 đến hoạt động kinh doanh của Fe Credit
Các công ty tài chính cũng đã đề xuất một số kiến nghị với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam và các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, như: đề nghị được sử dụng một số chính sách tín dụng ưu đãi để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh; kiến nghị hoàn thiện khung pháp lý về hoạt động của các công ty tài chính; cải thiện các quy định về quản lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm…
Trong bối cảnh đó, FE Credit – công ty tài chính hàng đầu tại Việt Nam – cũng không tránh khỏi những ảnh hưởng tiêu cực. Theo báo cáo, tổng doanh thu 9 tháng đầu năm của FE Credit chỉ đạt 11.900 tỷ đồng, thấp hơn so với mức 13.000 tỷ đồng trong cùng kỳ năm 2020 và 13.500 tỷ đồng trong cùng kỳ năm 2019.
Đặc biệt, trong quý 3 năm 2021, khi làn sóng COVID-19 thứ 4 bùng phát, FE Credit đã ghi nhận khoản lỗ lên tới 300 tỷ đồng. Đây là kết quả kinh doanh chưa từng xảy ra với công ty tài chính hàng đầu Việt Nam này.
Rõ ràng, đại dịch COVID-19 và các biện pháp giãn cách xã hội kéo dài đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh của FE Credit. Mức doanh thu 9 tháng đầu năm giảm so với cùng kỳ các năm trước, và việc ghi nhận khoản lỗ lớn trong quý 3/2021 là minh chứng rõ ràng cho tác động tiêu cực của dịch bệnh đối với công ty tài chính hàng đầu Việt Nam này..
Rủi ro về nợ xấu tăng tại các công ty tài chính tiêu dùng
Ông Nguyễn Minh Hoàng, chuyên gia Fintech, đã chia sẻ một số quan điểm đáng lưu ý về tình hình hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng trong bối cảnh đại dịch COVID-19.
Theo ông Hoàng, đối tượng vay vốn chủ yếu của các công ty tài chính tiêu dùng là những người lao động có thu nhập thấp, yếu thế trong xã hội. Các công ty này có mạng lưới hoạt động bao trùm khắp các địa phương, với những món vay nhỏ lẻ và lãi suất cho vay cao hơn nhiều so với hệ thống ngân hàng.
Trong bối cảnh dịch bệnh làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm và thu nhập của người lao động, cùng với sự hiểu biết hạn chế của các đối tượng vay, đã tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cao và gia tăng nợ xấu.
Tiềm ẩn rủi ro tăng nợ xấu
Điều này cho thấy, các công ty tài chính tiêu dùng đang phải đối mặt với những thách thức không nhỏ trong việc quản lý rủi ro và duy trì hoạt động kinh doanh ổn định. Cần có những giải pháp hữu hiệu để hỗ trợ nhóm đối tượng yếu thế này, đồng thời kiểm soát chặt chẽ hoạt động cho vay, nhằm hạn chế tối đa những tác động tiêu cực do đại dịch gây ra.
P2P Lending vẫn duy trì lãi suất huy động cao
Một kênh dẫn vốn khác được ưa chuộng đó là mô hình cho vay ngang hàng (P2P Lending). Tuy nhiên, bên cạnh các công ty làm ăn chân chính, nhiều công ty trá hình, lãi suất “cắt cổ” và các hành vi lừa đảo khách hàng đã nổi lên.
Vừa qua, Bộ Công an cũng đã có cảnh báo về việc một số đối tượng người nước ngoài lập công ty tài chính, thuê người đứng tên giấy phép kinh doanh, đại diện pháp luật, tạo ra ứng dụng cho vay tiền trực tuyến như “Vaytocdo”, “Moreloan”, “VD online” để lừa đảo người dùng. Các ứng dụng này trước đây đã bị lực lượng Công an triệt phá.
Cơ hội dầu tư hấp dẫn nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cho nợ xấu tăng
Ở góc độ nhà đầu tư, mô hình P2P Lending hiện vẫn duy trì mức lãi suất dao động từ 15-18% một năm, tương đương khoảng 1,5% một tháng. Chính điều này càng khiến P2P Lending trở thành kênh đầu tư hấp dẫn với những người có nguồn tiền nhàn rỗi, đồng thời trở thành xu hướng phổ biến trên thị trường tài chính.
“Đối với nhà đầu tư thì việc lãi suất 18%/năm, thậm chí có những app cho vay online đang quảng cáo tới gần 20%/năm là con số rất hấp dẫn so với lãi suất gửi ngân hàng. Song vấn đề lãi suất, nguồn vốn, năng lực thẩm định, quy trình thu hồi nợ… cũng cần có hướng dẫn rõ ràng, vì hiện tại nhiều doanh nghiệp vẫn căn cứ mức trần không quá 20%/năm để trả lãi cho người đầu tư, nhưng mức phí của ứng dụng thì “vô tội vạ”, có ứng dụng thu phí lên tới hơn 100% gây hệ lụy vô cùng xấu, nhiều hậu quả đáng tiếc đã xảy ra. Mức lãi 18-20% cộng với mức phí còn cao hơn lãi là gánh nặng rất lớn đè lên vai người vay.
About The Author
